GIDS referentie-architectuur: Difference between revisions

Revision as of 12:03, 22 February 2025

High-Level Architectuur Digital Integrated Community Care

Inleiding

In een tijd waarin digitalisering en interoperabiliteit steeds crucialer worden, biedt de GIDS Open Standaarden Referentiearchitectuur een solide fundament voor de ontwikkeling, implementatie en het beheer van open standaarden binnen diverse domeinen. Deze architectuur fungeert als een leidraad voor organisaties die streven naar uniforme, transparante en efficiënte IT-systemen, zonder afhankelijk te zijn van gesloten of propriëtaire oplossingen.

Deze referentiearchitectuur biedt een gestructureerde aanpak voor het ontwerpen en implementeren van open, toegankelijke en herbruikbare ICT-oplossingen. Door te werken met modulaire principes, best practices en gestandaardiseerde kaders, kunnen organisaties naadloos gegevens uitwisselen, innovatie versnellen en vendor lock-in vermijden.

Doel van deze referentiearchitectuur

De GIDS Open Standaarden Referentiearchitectuur helpt bij het:

Bevorderen van interoperabiliteit tussen systemen en organisaties.
Borgen van openheid en transparantie in technologiekeuzes.
Vergemakkelijken van adoptie en implementatie van open standaarden.
Ondersteunen van architecten, ontwikkelaars en beleidsmakers met heldere richtlijnen en best practices.

Deze referentiearchitectuur sluit aan bij bestaande raamwerken zoals NORA, TOGAF en ArchiMate, en is ontworpen met het oog op flexibiliteit, schaalbaarheid en duurzaamheid.

In de volgende hoofdstukken worden de kernprincipes, architectuurcomponenten en implementatiestrategieën verder toegelicht.

Bij de ontwikkeling van deze architectuur wordt rekening gehouden met de visie van de Nederlandse overheid op gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid. Er wordt voldaan aan relevante wettelijke kaders zoals de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) en de Europese Ruimte voor Gezondheidsgegevens (EHDS).

De referentie-architectuur combineert technische innovaties met maatschappelijke waarden zoals privacy, inclusiviteit en regie over eigen gegevens.

Kernprincipes

De architectuur is gebaseerd op de volgende principes:

**Open Standaarden** – Interoperabiliteit via standaarden zoals FHIR, OAuth2, en HL7.
**Modulariteit** – Flexibele componenten die eenvoudig zijn te vervangen of uit te breiden.
**Privacy & Beveiliging** – Gebruikersdata wordt beschermd door anonieme login en end-to-end encryptie.
**Gebruiksvriendelijkheid** – Ontworpen met de behoeften van eindgebruikers in gedachten.

Componenten van de Architectuur

Gebruikerslaag

Toegang via web en mobiele applicaties
Single Sign-On en Anonieme Login
Gebruikersportalen en self-service tools

Authenticatie en Identiteit

Anonieme Login – Privacyvriendelijke toegang tot diensten
Identity Provider (IdP) voor authenticatiebeheer
OAuth 2.0 en OpenID Connect voor toegangscontrole

Interoperabiliteitsvoorzieningen

HTI-Health Tools Interoperability – Standaard voor veilige en gestandaardiseerde koppeling tussen zorg- en e-health tools
FHIR en HL7 Standaarden – Internationale standaarden voor zorggegevensuitwisseling
Koppeltaal – Standaard voor e-health integraties binnen GGZ en welzijnszorg
MedMij – Afsprakenstelsel voor veilige en gestandaardiseerde uitwisseling van persoonlijke gezondheidsgegevens tussen zorgverleners en PGO's

Integratielaag

RESTful API’s en Event-driven architectuur (bijv. Kafka, RabbitMQ)
Koppelingen met externe zorgsystemen en platforms
Beheer van data-uitwisseling en synchronisatie
Nuts – Gedecentraliseerde infrastructuur voor veilige gegevensuitwisseling
LSP (AORTA) – Landelijk Schakelpunt voor medische gegevensuitwisseling

Beheer- en Monitoringlaag

Logging en auditing voor compliance en transparantie
Real-time monitoring van systeemprestaties
Automatische updates en configuratiebeheer

Implementatie en Toepassing

Deze architectuur wordt gebruikt als basis voor de digitale transformatie van zorggemeenschappen. Door het gebruik van gestandaardiseerde componenten wordt herbruikbaarheid en samenwerking tussen zorgverleners, e-health tools en gemeenschappen bevorderd.

@@ Line 1: / Line 1: @@
 == High-Level Architectuur Digital Integrated Community Care ==
-=== Inleiding ===
+== Inleiding ==
-De referentie-architectuur Digital Integrated Community Care (DICC) is ontwikkeld als een kader dat aansluit bij de principes van digitale gemeenschapszorg en bijdraagt aan de autonomie en samenwerking binnen zorggemeenschappen. De architectuur faciliteert veilige en efficiënte gegevensuitwisseling, met respect voor de behoeften van zowel formele als informele zorgverleners en burgers.
-Bij de ontwikkeling van deze architectuur wordt rekening gehouden met de visie van de Nederlandse overheid op gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid. Hoewel de overheid richtlijnen en wetgeving opstelt om interoperabiliteit en gegevensdeling te reguleren, richt DICC zich primair op een praktische, decentrale aanpak die aansluit bij de dynamiek van gemeenschapszorg. Dit betekent dat de architectuur flexibiliteit biedt om gegevensuitwisseling op lokaal niveau vorm te geven, terwijl tegelijkertijd wordt voldaan aan relevante wettelijke kaders zoals de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) en de Europese Ruimte voor Gezondheidsgegevens (EHDS).
+In een tijd waarin digitalisering en interoperabiliteit steeds crucialer worden, biedt de '''GIDS Open Standaarden Referentiearchitectuur''' een solide fundament voor de ontwikkeling, implementatie en het beheer van open standaarden binnen diverse domeinen. Deze architectuur fungeert als een leidraad voor organisaties die streven naar '''uniforme, transparante en efficiënte''' IT-systemen, zonder afhankelijk te zijn van gesloten of propriëtaire oplossingen.
-Enkele relevante ontwikkelingen in het zorgdomein die de context van deze architectuur vormen:
+Deze referentiearchitectuur biedt een gestructureerde aanpak voor het ontwerpen en implementeren van '''open, toegankelijke en herbruikbare''' ICT-oplossingen. Door te werken met modulaire principes, best practices en gestandaardiseerde kaders, kunnen organisaties '''naadloos gegevens uitwisselen, innovatie versnellen en vendor lock-in vermijden'''.
-- De Covid-crisis (2020-2022) heeft de noodzaak van toegankelijke en veilige gegevensuitwisseling benadrukt, bijvoorbeeld voor vaccinatieregistratie en IC-capaciteit.
-- De Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) stelt nieuwe eisen aan digitale systemen in de zorg.
+=== Doel van deze referentiearchitectuur ===
-- De ‘Nationale visie en strategie op het gezondheidsinformatiestelsel’ (NVS, 2023) biedt een kader voor interoperabiliteit en gegevensbeschikbaarheid.
+De GIDS Open Standaarden Referentiearchitectuur helpt bij het:
-- De Europese Ruimte voor Gezondheidsgegevens (EHDS, 2024) harmoniseert EPD’s en stimuleert secundair gebruik van zorgdata binnen Europa.
+* '''Bevorderen van interoperabiliteit''' tussen systemen en organisaties.
+* '''Borgen van openheid en transparantie''' in technologiekeuzes.
+* '''Vergemakkelijken van adoptie en implementatie''' van open standaarden.
+* '''Ondersteunen van architecten, ontwikkelaars en beleidsmakers''' met heldere richtlijnen en best practices.
+Deze referentiearchitectuur sluit aan bij bestaande raamwerken zoals '''NORA, TOGAF en ArchiMate''', en is ontworpen met het oog op '''flexibiliteit, schaalbaarheid en duurzaamheid'''.
+In de volgende hoofdstukken worden de kernprincipes, architectuurcomponenten en implementatiestrategieën verder toegelicht.
+Bij de ontwikkeling van deze architectuur wordt rekening gehouden met de visie van de Nederlandse overheid op gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid. Er wordt voldaan aan relevante wettelijke kaders zoals de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) en de Europese Ruimte voor Gezondheidsgegevens (EHDS).
+De referentie-architectuur combineert technische innovaties met maatschappelijke waarden zoals privacy, inclusiviteit en regie over eigen gegevens.
-Door deze ontwikkelingen in overweging te nemen, biedt DICC een referentie-architectuur die technische innovaties combineert met maatschappelijke waarden zoals privacy, inclusiviteit en regie over eigen gegevens.
-=== High-Level Architectuurdiagram ===
-[[Bestand:high_level_architectuur_dicc.png|thumb|center|800px|High-Level Architectuur Digital Integrated Community Care]]
 === Kernprincipes ===