GIDS referentie-architectuur: Difference between revisions

Latest revision as of 15:23, 24 February 2025

1. Inleiding[edit]

In een tijd waarin digitalisering en interoperabiliteit steeds crucialer worden, biedt de GIDS Open Standaarden Referentiearchitectuur een solide fundament voor de ontwikkeling, implementatie en het beheer van open standaarden binnen diverse domeinen. Deze architectuur fungeert als een leidraad voor organisaties die streven naar uniforme, transparante en efficiënte IT-systemen, zonder afhankelijk te zijn van gesloten of propriëtaire oplossingen.

Deze referentiearchitectuur biedt een gestructureerde aanpak voor het ontwerpen en implementeren van open, toegankelijke en herbruikbare ICT-oplossingen. Door te werken met modulaire principes, best practices en gestandaardiseerde kaders, kunnen organisaties naadloos gegevens uitwisselen, innovatie versnellen en vendor lock-in vermijden. Deze referentiearchitectuur is ontworpen met het oog op flexibiliteit, schaalbaarheid en duurzaamheid. Bij de ontwikkeling van deze architectuur wordt rekening gehouden met de visie van de Nederlandse overheid op gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid. Er wordt voldaan aan relevante wettelijke kaders zoals de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) en de Europese Ruimte voor Gezondheidsgegevens (EHDS). De referentie-architectuur combineert technische innovaties met maatschappelijke waarden zoals privacy, inclusiviteit en regie over eigen gegevens.

Doel van deze referentiearchitectuur[edit]

De GIDS Open Standaarden Referentiearchitectuur helpt bij het:

Bevorderen van interoperabiliteit tussen systemen en organisaties.
Borgen van openheid en transparantie in technologiekeuzes.
Vergemakkelijken van adoptie en implementatie van open standaarden.
Ondersteunen van architecten, ontwikkelaars en beleidsmakers met heldere richtlijnen en best practices.

In de volgende hoofdstukken worden de kernprincipes, architectuurcomponenten en implementatiestrategieën verder toegelicht.

2. Kernprincipes[edit]

De architectuur is gebaseerd op de volgende principes:

Open Standaarden – Interoperabiliteit via standaarden zoals FHIR, OAuth2, en HL7.
Modulariteit – Flexibele componenten die eenvoudig zijn te vervangen of uit te breiden.
Privacy & Beveiliging – Gebruikersdata wordt beschermd door anonieme login en end-to-end encryptie.
Gebruiksvriendelijkheid – Ontworpen met de behoeften van eindgebruikers in gedachten.

3. Componenten en Open Standaarden[edit]

Overzicht van de belangrijkste componenten en standaarden die in de referentie-architectuur worden gebruikt.

4. Interoperabiliteitsvoorzieningen[edit]

Deze voorzieningen faciliteren veilige en efficiënte gegevensuitwisseling tussen zorgsystemen.

FHIR en HL7 – Internationale standaarden voor zorggegevensuitwisseling
MedMij – Afsprakenstelsel voor veilige en gestandaardiseerde uitwisseling van persoonlijke gezondheidsgegevens tussen zorgverleners en PGO's
HTI-Health Tools Interoperability – Standaard voor veilige en gestandaardiseerde koppeling tussen zorg- en e-health tools
Koppeltaal – Standaard voor e-health integraties binnen GGZ en welzijnszorg
Nuts – Gedecentraliseerde infrastructuur voor veilige gegevensuitwisseling
LSP (AORTA) – Landelijk Schakelpunt voor medische gegevensuitwisseling

5. Workflows & Implementatiegidsen[edit]

Praktische implementaties van de referentie-architectuur, inclusief gebruikte interoperabiliteitsvoorzieningen.

🏗️ Workflow: Anonieme vragenlijst met FHIR & OAuth2
🏗️ Workflow: Gegevensuitwisseling met Nuts en MedMij
🏗️ Workflow: Toestemmingsbeheer met Koppeltaal

6. Use Cases[edit]

Concrete toepassingen van de referentie-architectuur in de praktijk.

7. Standaarden en Relaties[edit]

Een overzicht en diagram van de standaarden en hoe ze met elkaar samenhangen.

8. Codevoorbeelden & Referentie-implementaties[edit]

Voorbeelden van implementaties en code-snippets om de integratie van standaarden te vergemakkelijken.

💻 FHIR Questionnaire + OAuth2
💻 PGO-integratie met MedMij & Nuts

9. Monitoring en Compliance[edit]

Richtlijnen en tools voor het bewaken van gegevensuitwisseling en het naleven van wetgeving.

@@ Line 1: / Line 1: @@
-== High-Level Architectuur Digital Integrated Community Care ==
+== 1. Inleiding ==
-== Inleiding ==
 In een tijd waarin digitalisering en interoperabiliteit steeds crucialer worden, biedt de '''GIDS Open Standaarden Referentiearchitectuur''' een solide fundament voor de ontwikkeling, implementatie en het beheer van open standaarden binnen diverse domeinen. Deze architectuur fungeert als een leidraad voor organisaties die streven naar '''uniforme, transparante en efficiënte''' IT-systemen, zonder afhankelijk te zijn van gesloten of propriëtaire oplossingen.
-Deze referentiearchitectuur biedt een gestructureerde aanpak voor het ontwerpen en implementeren van '''open, toegankelijke en herbruikbare''' ICT-oplossingen. Door te werken met modulaire principes, best practices en gestandaardiseerde kaders, kunnen organisaties '''naadloos gegevens uitwisselen, innovatie versnellen en vendor lock-in vermijden'''.
+Deze referentiearchitectuur biedt een gestructureerde aanpak voor het ontwerpen en implementeren van '''open, toegankelijke en herbruikbare''' ICT-oplossingen. Door te werken met modulaire principes, best practices en gestandaardiseerde kaders, kunnen organisaties '''naadloos gegevens uitwisselen, innovatie versnellen en vendor lock-in vermijden'''. Deze referentiearchitectuur is ontworpen met het oog op '''flexibiliteit, schaalbaarheid en duurzaamheid'''. Bij de ontwikkeling van deze architectuur wordt rekening gehouden met de visie van de Nederlandse overheid op gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid. Er wordt voldaan aan relevante wettelijke kaders zoals de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) en de Europese Ruimte voor Gezondheidsgegevens (EHDS). De referentie-architectuur combineert technische innovaties met maatschappelijke waarden zoals privacy, inclusiviteit en regie over eigen gegevens.
 === Doel van deze referentiearchitectuur ===
@@ Line 14: / Line 12: @@
 * '''Ondersteunen van architecten, ontwikkelaars en beleidsmakers''' met heldere richtlijnen en best practices.
-Deze referentiearchitectuur sluit aan bij bestaande raamwerken zoals '''NORA, TOGAF en ArchiMate''', en is ontworpen met het oog op '''flexibiliteit, schaalbaarheid en duurzaamheid'''.
 In de volgende hoofdstukken worden de kernprincipes, architectuurcomponenten en implementatiestrategieën verder toegelicht.
+=== 2. Kernprincipes ===
-Bij de ontwikkeling van deze architectuur wordt rekening gehouden met de visie van de Nederlandse overheid op gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid. Er wordt voldaan aan relevante wettelijke kaders zoals de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) en de Europese Ruimte voor Gezondheidsgegevens (EHDS).
-De referentie-architectuur combineert technische innovaties met maatschappelijke waarden zoals privacy, inclusiviteit en regie over eigen gegevens.
-=== Kernprincipes ===
 De architectuur is gebaseerd op de volgende principes:
-* **Open Standaarden** – Interoperabiliteit via standaarden zoals FHIR, OAuth2, en HL7.
+* '''Open Standaarden''' – Interoperabiliteit via standaarden zoals FHIR, OAuth2, en HL7.
-* **Modulariteit** – Flexibele componenten die eenvoudig zijn te vervangen of uit te breiden.
+* '''Modulariteit''' – Flexibele componenten die eenvoudig zijn te vervangen of uit te breiden.
-* **Privacy & Beveiliging** – Gebruikersdata wordt beschermd door anonieme login en end-to-end encryptie.
+* '''Privacy & Beveiliging''' – Gebruikersdata wordt beschermd door anonieme login en end-to-end encryptie.
-* **Gebruiksvriendelijkheid** – Ontworpen met de behoeften van eindgebruikers in gedachten.
+* '''Gebruiksvriendelijkheid''' – Ontworpen met de behoeften van eindgebruikers in gedachten.
-=== Componenten van de Architectuur ===
-==== Gebruikerslaag ====
-* Toegang via web en mobiele applicaties
-* Single Sign-On en Anonieme Login
-* Gebruikersportalen en self-service tools
-==== Authenticatie en Identiteit ====
+=== 3. Componenten en Open Standaarden ===
-* [[Anonieme Login]] – Privacyvriendelijke toegang tot diensten
+Overzicht van de belangrijkste componenten en standaarden die in de referentie-architectuur worden gebruikt.
-* Identity Provider (IdP) voor authenticatiebeheer
-* OAuth 2.0 en OpenID Connect voor toegangscontrole
-==== Interoperabiliteitsvoorzieningen ====
+=== 4. Interoperabiliteitsvoorzieningen ===
+Deze voorzieningen faciliteren veilige en efficiënte gegevensuitwisseling tussen zorgsystemen.
+* [[FHIR en HL7]] – Internationale standaarden voor zorggegevensuitwisseling
+* [[MedMij]] – Afsprakenstelsel voor veilige en gestandaardiseerde uitwisseling van persoonlijke gezondheidsgegevens tussen zorgverleners en PGO's
 * [[HTI-Health Tools Interoperability]] – Standaard voor veilige en gestandaardiseerde koppeling tussen zorg- en e-health tools
-* [[FHIR en HL7 Standaarden]] – Internationale standaarden voor zorggegevensuitwisseling
 * [[Koppeltaal]] – Standaard voor e-health integraties binnen GGZ en welzijnszorg
-* [[MedMij]] – Afsprakenstelsel voor veilige en gestandaardiseerde uitwisseling van persoonlijke gezondheidsgegevens tussen zorgverleners en PGO's
-==== Integratielaag ====
-* RESTful API’s en Event-driven architectuur (bijv. Kafka, RabbitMQ)
-* Koppelingen met externe zorgsystemen en platforms
-* Beheer van data-uitwisseling en synchronisatie
 * [[Nuts]] – Gedecentraliseerde infrastructuur voor veilige gegevensuitwisseling
 * [[LSP (AORTA)]] – Landelijk Schakelpunt voor medische gegevensuitwisseling
-==== Beheer- en Monitoringlaag ====
+=== 5. Workflows & Implementatiegidsen ===
-* Logging en auditing voor compliance en transparantie
+Praktische implementaties van de referentie-architectuur, inclusief gebruikte interoperabiliteitsvoorzieningen.
-* Real-time monitoring van systeemprestaties
+* 🏗️ [[Workflow: Anonieme vragenlijst met FHIR & OAuth2]]
-* Automatische updates en configuratiebeheer
+* 🏗️ [[Workflow: Gegevensuitwisseling met Nuts en MedMij]]
+* 🏗️ [[Workflow: Toestemmingsbeheer met Koppeltaal]]
+===6. Use Cases ===
+Concrete toepassingen van de referentie-architectuur in de praktijk.
+* 🎯 [[PGO-gegevensuitwisseling in een wijkplatform]]
+* 🎯 [[Veilige overdracht van patiëntendata tussen ziekenhuizen]]
+=== 7. Standaarden en Relaties ===
+Een overzicht en diagram van de standaarden en hoe ze met elkaar samenhangen.
+* [[Diagram: Interoperabiliteitsvoorzieningen en standaarden]]
+* [[Wanneer gebruik je welke standaard?]]
+=== 8. Codevoorbeelden & Referentie-implementaties ===
+Voorbeelden van implementaties en code-snippets om de integratie van standaarden te vergemakkelijken.
+* 💻 [[FHIR Questionnaire + OAuth2]]
+* 💻 [[PGO-integratie met MedMij & Nuts]]
+=== 9. Monitoring en Compliance ===
+Richtlijnen en tools voor het bewaken van gegevensuitwisseling en het naleven van wetgeving.
-=== Implementatie en Toepassing ===
-Deze architectuur wordt gebruikt als basis voor de digitale transformatie van zorggemeenschappen. Door het gebruik van gestandaardiseerde componenten wordt herbruikbaarheid en samenwerking tussen zorgverleners, e-health tools en gemeenschappen bevorderd.
 === Zie Ook ===